بررسی قانون مرخصی زایمان
مرخصی انواع مختلفی دارد که یکی از آنها برای بانوان در نظر گرفته شده است. بارداری و زایمان زمان زیادی از بانوان را می‌گیرد و وضعیت شغلی آنها را تحت الشعاع قرار می‌دهد. به همین دلیل مرخصی زایمان وضع شده است تا بانوان با آرامش بیشتری به وضعیت نوزادشان بپردازند. این قانون به خانم‌های باردار اطمینان می‌دهد که پس از زایمان نیز شغل خود را از دست نخواهند داد. نکته مهم در قانون مرخصی زایمان، پرداخت حقوق و مزایای شغلی است.
در کشور ما نیز برای این نوع مرخصی، قوانین خاصی وجود دارد که در راستای اهمیت افزایش جمعیت کشور در سال ۱۳۹۲ تدوین شده است. این نوع مرخصی، یکی از مزایایی است که دولت برای مادران شاغل در نظر گرفته است. به طور کلی، زنان شاغلی که پیش از زایمان حداقل ۶۰ روز پرداخت بیمه داشته باشند، می‌توانند از این مرخصی استفاده کنند.
موارد مرتبط با مرخصی زایمان در قوانین کار و تامین اجتماعی عبارتند از:
ماده ۶۷ قانون مرخصی زایمان تامین اجتماعی:
این ماده بیان می‌کند که زنانی که در طی سال قبل از زایمانشان حداقل ۶۰ روز حق بیمه پرداخت کرده‌اند، می‌توانند با عدم اشتغال به کار، کمک هزینه بارداری را دریافت کنند.
ماده ۶۸ قانون مرخصی زایمان تامین اجتماعی:
این ماده بیان می‌کند که زنان بیمه شده که یک سال قبل از زایمانشان حداقل ۶۰ روز بیمه پرداخت کرده‌اند، می‌توانند از کمک هزینه‌ها، معاینات و درمان‌های قبل، حین و بعد از زایمان برخوردار شوند.
ماده ۷۶ قانون کار:
این ماده بیان می‌کند که اگر پزشک تامین اجتماعی تشخیص دهد که کار برای کارگر باردار خطرناک است، کارفرما موظف است که برای کارگر باردار کار سبک‌تری را در نظر بگیرد و حقوق او را بدون کسر و با توجه به شرایط جدید پرداخت کند.
ماده ۲۲ آیین‌نامه مرخصی استعلاجی:
این ماده مصوبه زنانی که در حال استفاده از مرخصی بدون حقوق هستند، را مشخص می‌کند و آنها را از استفاده از مرخصی زایمان تامین اجتماعی منع می‌کند.
مدت مرخصی زایمان در حال حاضر برای بانوان شاغل به ۹ ماه افزایش یافته است، که این تغییر به منظور تشویق فرزندآوری و افزایش جمعیت کشور اعمال شده است. به این ترتیب، تمام ارگان‌ها موظفند با زنان باردار همکاری کنند و مدت مرخصی زایمان ۹ ماهه را رعایت کرده و حقوق و مزایای آنها را در این مدت پرداخت کنند.
برای درخواست مرخصی زایمان، شما نیاز به ارائه مدارک زیر دارید:
1. درخواست مرخصی دوره زایمان به صورت کتبی: بایستی یک درخواست رسمی برای مرخصی زایمان تهیه کنید و آن را به مرجع مربوطه ارائه دهید.
2. کپی و اصل شناسنامه مادر: برای تأیید هویت مادر، بایستی کپی و اصل شناسنامه مادر ارائه شود.
3. کپی و اصل شناسنامه نوزاد: برای ثبت هویت نوزاد، کپی و اصل شناسنامه آن ارائه می‌شود.
4. گواهی ولادت نوزاد: برای تأیید تاریخ و محل تولد نوزاد، گواهی ولادت آن لازم است.
5. دفترچه درمانی: برای نشان دادن مشاوره‌ها و مراجعات پزشکی مربوط به دوره بارداری و زایمان، دفترچه درمانی ارائه می‌شود.
6. تائیدیه از پزشکان مورد اعتماد: نیاز به تائیدیه از پزشکان مورد اعتماد برای تأیید وضعیت سلامتی مادر و نوزاد است.
7. خلاصه پرونده ترخیص بیمارستان: اگر زایمان در بیمارستان صورت گرفته است، خلاصه پرونده ترخیص بیمارستان نیز بایستی ارائه شود.
با ارائه این مدارک مورد نیاز، شما می‌توانید درخواست مرخصی زایمان خود را انجام داده و از حقوق و مزایای مربوطه بهره‌مند شوید.
زمان درخواست مرخصی دوران بارداری
زمانی که باید برای مرخصی زایمان اقدام کنید، به طور کلی از زمان تولد نوزاد آغاز می‌شود. اما برخی زنان در روزهای پایانی بارداری دچار مشکل می‌شوند و ممکن است نیاز به استراحت داشته باشند. در این صورت، می‌توانند از مرخصی استعلاجی استفاده کنند. زنان باردار حتی می‌توانند تا ۳ ماه قبل از تولد فرزندشان با دریافت گواهی تائید پزشکی، از مرخصی استعلاجی استفاده کنند. پس از تولد نوزاد، باید مدارک مورد نیاز برای مرخصی زایمان به سازمان تأمین اجتماعی ارائه شود.
نحوه محاسبه کمک هزینه دوران بارداری
برای محاسبه کمک هزینه بارداری، طبق ماده ۵۹ قانون تأمین اجتماعی، زنان شاغلی که دارای حداقل یک سال سابقه پرداخت بیمه هستند، می‌توانند در طول مرخصی بارداری خود، مبلغ ۲.۳ از حقوق خود را به عنوان کمک هزینه زایمان تأمین اجتماعی دریافت کنند. مبلغ کمک هزینه بارداری برابر با دو سوم آخرین حقوق متقاضی است با در نظر گرفتن روزهای استراحت بدون کسر سه روز اول. این مبلغ محاسبه می‌شود با ضرب مدت زمان استراحت در نیم میزان حقوق متوسط روزانه در ۹۰ روز قبل از استراحت.
با این روش، مبلغ قابل پرداخت محاسبه می‌شود، به عنوان مثال:
مدت زمان استراحت * ۳/۲ * متوسط دستمزد روزانه در ۹۰ روز قبل از استراحت
مثلاً:
۲۱۲,۳۳۱,۳۶۰ = ۱۸۰ * ۳/۲ * ۱,۷۶۹,۴۲۸
نتیجه:
مرخصی زایمان یکی از مزایایی است که قانون برای بانوان شاغل در نظر گرفته است و اهمیت بسیاری برای حفظ سلامت و آرامش روانی مادران دارد. برای استفاده از این مرخصی، فرد باید حداقل ۶۰ روز سابقه پرداخت بیمه داشته باشد. همچنین، کارفرما موظف است که جایگاه شغلی فرد را بعد از اتمام دوره مرخصی زایمان به او بازگرداند. پرداخت حقوق، مزایا و سنوات فرد در طول این دوره باید توسط سازمان بیمه تامین اجتماعی انجام شود. همچنین، ارائه مراقبت‌های پزشکی و حمایت‌های لازم در طول این مدت از اهمیت بالایی برخوردار است. توجه داشته باشید که فرد می‌تواند از مرخصی استعلاجی قبل از زایمان هم استفاده کند تا در صورت نیاز به استراحت و مراقبت‌های خاص، از این امکان بهره‌مند شود. در نهایت، مرخصی برای زایمان از بدو تولد نوزاد آغاز می‌شود و تا ۹ ماه ادامه دارد، تا مادران بتوانند به بهترین شکل ممکن به خانواده و کودک خود اختصاص دهند و در همین مدت به اطمینان از سلامت خود و نوزادشان بپردازند.