راس گیری چک به زبان ساده یعنی چه؟
راس گیری چک، روشی در حسابداری است که با استفاده از آن می‌توان میانگین زمانی وصول چند چک را محاسبه کرد. یعنی اگر شما چند چک دارید که هرکدام در یک تاریخ خاص قابل وصول هستند، با راس گیری می‌توانید مشخص کنید که انگار همه‌ی آن چک‌ها را در یک تاریخ مشخص و یک‌جا دریافت کرده‌اید.
راس‌گیری چیست و چرا اهمیت دارد؟
اصطلاح « راس گیری » در حسابداری به معنای محاسبه میانگین زمانی پرداخت یا دریافت مبالغ مختلف است. این روش زمانی به کار می‌رود که با چند سررسید متفاوت سر و کار داریم و می‌خواهیم بدانیم به طور متوسط، پرداخت یا دریافت ما در چه تاریخی اتفاق می‌افتد.
اهمیت راس‌گیری بیشتر زمانی مشخص می‌شود که:
بخواهید بدهی‌تان را با چک‌هایی با سررسید متفاوت تسویه کنید.
بخواهید به تامین‌کننده‌تان ثابت کنید که مجموع چک‌ها از نظر زمانی، در بازه مورد توافق قرار دارد.
بخواهید برنامه‌ریزی بهتری برای جریان نقدینگی شرکت انجام دهید.
بخواهید گزارش دقیقی از وضعیت پرداخت‌ها به مدیریت ارائه کنید.
پیشنهاد مطالعه: چک صیادی چیست؟
یک مثال کاربردی از راس گیری چک
برای درک بهتر این مفهوم، اجازه بدهید با یک مثال عملی جلو برویم:
فرض کنید شما از یک تامین‌کننده، کالا یا خدماتی به ارزش 100 میلیون تومان خرید کرده‌اید. طبق توافق، باید حداکثر ظرف 10 روز مبلغ خرید را تسویه کنید. اما وقتی به چک‌هایی که در اختیار دارید نگاه می‌کنید، متوجه می‌شوید که تاریخ سررسید آن‌ها متفاوت است:
چک اول: 50 میلیون تومان با سررسید 10 روزه
چک دوم: 10 میلیون تومان با سررسید 10 روزه
چک سوم: 40 میلیون تومان با سررسید 30 روزه
تامین‌کننده به شما می‌گوید که چک 30 روزه خارج از توافق است و نمی‌تواند آن را بپذیرد.
اما شما توضیح می‌دهید که اگر راس زمانی این سه چک را حساب کنیم، میانگین سررسید کمتر از 20 روز می‌شود و در واقع، از نظر زمانی هنوز در محدوده قابل قبول هستید.
روش محاسبه راس گیری چک
برای محاسبه راس، به ویژه زمانی که مبلغ چک‌ها با هم متفاوت است، باید از یک فرمول ساده استفاده کنیم که ترکیبی از مبلغ و مدت است:
مراحل محاسبه:
ضرب مبلغ هر چک در تعداد روزهای سررسید آن
جمع کردن حاصل ضرب‌های مرحله قبل
تقسیم عدد حاصل بر مجموع کل مبلغ چک‌ها
فرمول:
راس = (مبلغ1 × روز1 + مبلغ 2 × روز 2 + … + مبلغ n × روز n) ÷ مجموع مبالغ چک‌ها
(50×10) + (10×10) + (40×30) = 500 + 100 + 1200 = 1800
راس = 1800 ÷ 100 = 18 روز
یعنی به جای سه چک با سررسیدهای مختلف، انگار یک چک 100 میلیون تومانی با سررسید 18 روزه داده‌اید.
مزایای استفاده از راس گیری چک
جلوگیری از سوء تفاهم در مذاکرات مالی: گاهی طرف مقابل تصور می‌کند که شما پرداخت را دیر انجام می‌دهید، اما با راس گیری می‌توانید نشان دهید که به طور میانگین در زمان توافق شده پرداخت کرده‌اید.
تحلیل بهتر جریان نقدینگی: در حسابداری مدیریت، یکی از مهم‌ترین کارها، مدیریت ورود و خروج نقدینگی است. راس گیری به شما کمک می‌کند تصویری دقیق‌تر از وضعیت مالی‌تان داشته باشید.
سهولت در گزارش‌دهی: اگر به مدیریت، حسابرس یا حتی شریک تجاری‌تان گزارشی از وضعیت چک‌ها بدهید، راس‌گیری دید شفاف‌تری از زمان بندی پرداخت‌ها ارائه می‌دهد.
نکات مهم در راس گیری چک
1. اگر مبلغی از پرداخت شما نقدی باشد، می‌توانید آن را هم وارد فرمول راس کنید.
مثلاً اگر 20 میلیون تومان را همان روز نقد پرداخت کرده‌اید، آن را با سررسید “صفر” در فرمول وارد می‌کنید. این کار دقت راس گیری را بیشتر می‌کند.
2.نرم‌افزارهای حسابداری، راس گیری را به صورت خودکار انجام می‌دهند.
بیشتر نرم‌افزارهای حسابداری معتبر مثل سپیدار، هلو، تدبیر و … امکان محاسبه خودکار راس چک‌ها را دارند. فقط کافی است مبلغ و تاریخ هر چک را وارد کنید، نرم‌افزار خودش راس نهایی را به شما نمایش می‌دهد.
3.در قراردادهای رسمی هم می‌توان از راس استفاده کرد.
اگر در قرارداد قید شود که پرداخت‌ها براساس راس زمانی محاسبه می‌شود، اختلاف‌های آینده هم کمتر خواهد شد.
جمع بندی
راس گیری چک یکی از مفاهیم کاربردی حسابداری است که در نگاه اول ساده به‌نظر می‌رسد، اما در عمل می‌تواند نقش مهمی در بهبود مدیریت مالی و مذاکره‌های تجاری داشته باشد. با این روش می‌توانید تاریخ میانگین پرداخت یا دریافت‌های خود را مشخص کرده و تصویر واضح‌تری از تعهدات مالی خود داشته باشید.